Grepen uit de bewogen geschiedenis van Bodegraven-Reeuwijk passeren vanaf eind december elke maand de revue in een reeks historische ‘columns’ op deze website. De eerste zal gaan over 30 en 31 december 1672 – het ‘Rampjaar’ – toen een Frans leger in Bodegraven huishield met gruwelijke gevolgen. Voor de inwoners en hun bezittingen, voor de lokale nijverheid, voor wegen en waterwerken, en voor de Dorpskerk en de toenmalige Lutherse Kerk.
Gestempeld
Een andere gebeurtenis die aandacht zal krijgen, is de ‘Reformatie’ rond 1570. Deze verandering heeft Bodegraven-Reeuwijk mede gestempeld. De middeleeuwse Dorpskerk werd in 1574 van rooms-katholiek luthers onder leiding van een bekeerde priester, en in 1594 ‘gereformeerd’ op bevel van de streng calvinistisch geworden overheid; pas toen verdwenen beelden en altaren. Gereformeerd heette vanaf 1816 ‘Nederlands Hervormd’ op initiatief van Koning Willem I.
De bouw van de Sint Willibrorduskerk aan de Overtocht werd in het ‘anti-paapsche’ Boreft van de 19e eeuw voorafgegaan door veel getouwtrek. Maar ook die bouw zelf was niet vrij van conflicten. De beroemde architect dr Pierre Cuypers, die het bedehuis – en tientallen andere ‘neogotische’ kerken – had ontworpen, vond de uitvoering van de hoektorentjes naast de spits te klein en te weinig opvallend. Heibel dus. Hoe dit afliep, wordt te zijner tijd onthuld…
Dorpsbrand
Orgelmaker Hendrik Hermanus Hess uit Gouda had in de tweede helft van de 18e eeuw in Bodegraven drie klanten: de besturen van de Dorpskerk, de 18e-eeuwse voorganger van de Sint Willibrorduskerk en de Lutherse Kerk. Het ongetwijfeld fraaie instrument van de Lutheranen werd een prooi der vlammen bij de dorpsbrand op 31 mei 1870 die ook het kerkgebouw in de as legde.
Interieur Sint Willibrorduskerk met kunstig baksteenmetselwerk en in 1984 geplaatst orgel. Foto Piet Bron
Het orgel van bouwer Franssen te Roermond (1874), met een unieke zuidelijke klank, ging in rook op bij het uitbranden van de Willibrord in 1982. Deze vurige aspecten van de lokale geschiedenis komen eveneens aan bod.
De Breevaart, met een kanaal vanaf Spokersbrug, en de tolweg uit 1839 langs de vaart verbeterden in de 19e eeuw de communicatie tussen Gouda en Bodegraven via Reeuwijk.
Vanzelfsprekend worden het schilderachtige Reeuwijk, het ‘onafhankelijke’ Nieuwerbrug, het behoudende Waarder, het ingetogen Driebruggen en de vrijgevochten Bodegraafse Meije niet vergeten. Ook hier trok de geschiedenis soms diepe sporen.
